दुर्गम जिल्लामा सिभिल ईन्जिनियर पढाइ सुरू, ५५ जना भर्ना
खड्क सुनार मुगु, १५ भदौं । हिमाली जिल्ला मुगुको छायानाथ रारा नगरपालिका– १ स्थिति श्री महाकाली नमुना माध्यमिक विद्यालयमा आइतबारदेखि सिभिल इन्जिनियरिङ पठनपाठनकाे उद्घाटन गरिएको छ । आईतवार एक औपचारिक कार्यक्रममा नेपाल सरकारका वन तथा वातावरण मन्त्री माननीय ऐन बहादुर शाहीले सिभिल इन्जिनियरिङ धारको पठनपाठनको उद्घघाटन गर्नुका साथै पठन पाठनको शुभारम्भ गरेका हुन् । उद्घाटन कार्यक्रममा बोल्दै मन्त्री शाहीले प्राविधिक धार सिभिल इन्जिनियर शिक्षाको आरम्भसँगै मुगुमा दक्ष जनशक्ति उत्पादन हुन सके यस जिल्लाको विकास निर्माण लगायतको कार्यमा उपयोगी हुने बताए । मन्त्री शाहीले युवालाई प्राविधिक शिक्षा दिन सकिएमा रोजगारीका अवसर सिर्जना हुने र विदेश पलायनमा समेत कमी आउने उल्लेख गरे । उनले यस धारबाट निस्कने विद्यार्थीले आफ्नै गाउँमा सडक, भवन, पुल तथा अन्य संरचना निर्माणमा सक्रिय भूमिका निर्वाह गर्ने विश्वास व्यक्त गरे । पूर्वमन्त्री कर्णाली प्रदेश सभा सदस्य मंगल बहादुर शाहीले यो ऐतिहासिक कदमसँगै मुगुमा शिक्षाको गुणस्तर मात्र नभई आर्थिक, सामाजिक र भौतिक विकासमा समेत सकारात्मक प्रभाव पर्ने बताए । जिल्ला समन्वय समितिका प्रमुख मञ्जन बहादुर कार्कीले मुगुमा प्राविधिक शिक्षाको आधार निर्माण भएको भन्दै यसलाई अझ प्रभावकारी बनाउन तीन तहका सरकारबीच सहकार्य आवश्यक भएको बताए । अबका दिनमा विद्यार्थीले अध्ययन गरेर सिधै व्यवहारमा ज्ञान उपयोग गर्न सक्ने उनको भनाई छ । त्यसैगरी छायाँनाथ रारा नगरपालिकाका प्रमुख विष्णुकुमार भामले सिभिल इन्जिनियरिङ विषय सुरु हुनु नगरकै लागि गर्वको कुरा भएको बताए । उनले स्थानीय तहले सम्भव भएसम्म विद्यालयलाई आवश्यक सहयोग गर्ने प्रतिवद्धता जनाए । उनले अहिले पहिलो वर्ष ३० लाख बजेट व्यवस्थापन गरेको र यो आवश्यक अनुसार बढ्दै जाने बताए । उनका अनुसार आजका दिनसम्म प्राविधिक शिक्षाका लागि विद्यार्थीलाई राजधानी वा अन्य शहर धाउनुपर्ने बाध्यता थियो । अब भने घरमै बस्दै गुणस्तरीय प्राविधिक शिक्षा हासिल गर्न सकिने नगरप्रमुख भामले बताए । सिभिल इन्जिनियरिङ धार सुरु भएपछि मुगु जिल्लाका विद्यार्थीले राजधानी वा अन्य शहर धाउनुपर्ने बाध्यता कम हुने अपेक्षा गरिएको छ । यससँगै स्थानीयस्तर मै दक्ष जनशक्ति उत्पादन हुने र जिल्लाका विकास निर्माणका काममा गति आउने विश्वास लिइएको नगरप्रमुख भामकाे भनाई छ । विद्यालय व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष लोकेन्द्र मल्लले विद्यालयमा नयाँ धार सुरु हुनुलाई ऐतिहासिक उपलब्धि भन्दै विद्यार्थीलाई अनुशासित, दक्ष र जिम्मेवार प्राविधिक जनशक्ति बनाउन विद्यालय प्रतिबद्ध रहेको बताए । उनले अभिभावक र सरोकारवालालाई यस धारलाई सफल बनाउन सहकार्य गर्न आग्रह गरे । महाकाली नमुना माध्यमिक विद्यालय गमगढी मुगुमा कक्षा ९ देखि १२ सम्मका विद्यार्थीलाई लक्षित गरी प्राविधिक धारअन्तर्गत सिभिल इन्जिनियरिङ विषय पठनपाठन सुरु गरिएको छ । पहिलो वर्ष ५५ जना भर्ना भएका छ्न् । दुर्गममा प्राविधिक धारकाे कक्षा सञ्चालन हुदाँ यहाका बिद्यार्थी लाई राहत पुगेकाे छ ।
जग्गनाथ मन्दिर, जहाँ भगवान श्रीकृष्णले गरेका थिए देहत्याग
सञ्जय मिश्रा पूरी, १५ भदौ। पुरीस्थित जगन्नाथ मन्दिरको इतिहास करिब एक हजार वर्ष पुरानो मानिन्छ। यसको निर्माण गंग वंशका राजा अनन्तवर्मन चोडगंगदेवले १२औँ शताब्दीमा सुरु गरेका थिए भने यसको स्थापना प्राचीन समयका राजा इन्द्रद्युम्नले गरेको विश्वास गरिन्छ। भगवान जगन्नाथलाई समर्पित यस मन्दिरको वार्षिक रथयात्रा विश्वप्रसिद्ध छ। इतिहासमा यस मन्दिरले धेरै आक्रमण र पुनर्निर्माणको सामना गरेको छ, जसमा १६औँ शताब्दीमा कालापहाडको आक्रमण सबैभन्दा चर्चित मानिन्छ। प्रारम्भिक इतिहास र किंवदन्ती महाभारतकालीन राजा इन्द्रद्युम्नलाई भगवान जगन्नाथको प्रारम्भिक मन्दिर निर्माता मानिन्छ। कथाअनुसार उनले भगवान विष्णुको अवतार नीलमाधवको मूर्ति पत्ता लगाई मन्दिरको आधारशिला राखेका थिए। भनिन्छ, भील सरदार विश्वासु नील पर्वतको गुफाभित्र नीलमाधवको पूजा गर्थे। मन्दिरमा भगवान जगन्नाथ, उनका दाजु बलभद्र र बहिनी सुभद्राका काठका मूर्तिहरू स्थापित छन्, जुन प्रत्येक १२ देखि १९ वर्षमा एकपटक बदलिन्छन्। निर्माण र पुनर्निर्माण गंग वंशका राजा अनन्तवर्मन चोडगंगदेवले सन् ११३५ मा मन्दिर निर्माण सुरु गरी सन् ११५० मा सम्पन्न गरेका थिए। पछि राजा अनंगभीमले सन् ११९७ मा यसलाई हालको स्वरूप दिएका थिए। आक्रमण र पुनर्स्थापना सन् १५५८ मा अफगान सेनापति कालापहाडले मन्दिरमा आक्रमण गरेपछि पूजा रोकिएको थियो। पछि खुर्दाका रामचन्द्र देवले स्वतन्त्र राज्य स्थापना गरी मन्दिर पुनःस्थापना गरेका थिए। धार्मिक महत्त्व पुरीको जगन्नाथ मन्दिरलाई हिन्दू धर्मका चार धाममध्ये एक मानिन्छ। यहाँको रथयात्रा विश्वप्रसिद्ध छ, जसमा तीनै देवताको विग्रह भव्य रथमा नगरपरिक्रमा गर्छन्। साथै, मन्दिरको विशेष भोजन ‘महालप्रसाद’ ५६ प्रकारका भोगका रूपमा तयार गरिन्छ। महाभारतसँग सम्बन्ध महाभारतको वनपर्वमा जगन्नाथ धामको उल्लेख पाइन्छ। भनिन्छ, राजा इन्द्रद्युम्नले सपनामा भगवान जगन्नाथको दर्शन पाए पछि नीलगिरि पर्वतस्थित गुफामा पूजा भइरहेको मूर्ति नीलमाधवको स्थापना गरेका थिए। मूर्तिहरू निर्माणको किंवदन्ती विश्वासु नामक सबर जातिका प्रमुखको आराध्य नीलमाधव मूर्ति चोरी भए पछि भगवान आफैं दुःखी भई परत गए। पछि राजा इन्द्रद्युम्नले विशाल मन्दिर निर्माण गरेपछि समुद्रमा तैरिरहेको नीमको काठबाट मूर्ति बनाउन आदेश भयो। भगवान विश्वकर्मा बृद्धको रूप धारण गरी मूर्ति बनाउन थाले तर अधुरै अवस्थामा अन्तर्ध्यान भए। यही अधुरा मूर्तिहरू नै आजसम्म मन्दिरमा प्रतिष्ठित छन्। वास्तुकला र संरचना जगन्नाथ मन्दिर कलिंग शैलीमा बनेको छ। करिब २१४ फिट अग्लो यो मन्दिर २० फिट अग्लो प्राचीरले घेरेको छ। मन्दिरको शिखरमा रहेको अष्टधातु निर्मित सुदर्शन चक्र (नीलचक्र) शहरको जुनसुकै स्थानबाट हेर्दा सधैं बीचमै देखिन्छ। रत्न भण्डारको रहस्य मन्दिर आफ्नो रथयात्रासँगै रत्न भण्डारका कारण पनि चर्चामा रहन्छ। यसलाई सन् १९०५, १९२६, १९७८ र पछिल्लो पटक जुलाई २०२४ मा खोलिएको थियो। तर यसको चाबी हराएको विषयले राष्ट्रिय चर्चा पाएको छ। मन्दिरका रहस्यहरू मान्यता अनुसार भगवान कृष्णले देहत्याग यहीं गरेका थिए र उनको हृदय आज पनि मूर्तिभित्र धड्किरहेको विश्वास छ। सिंहद्वारभित्र छिर्नासाथ समुद्रको आवाज हराउने रहस्य छ। मन्दिरको ध्वज हावाको विपरीत दिशामा फर्फराउने गर्दछ। यहाँ पकाइने प्रसाद सातवटा भाँडामा एकमाथि अर्को राखेर तयार हुन्छ, तर पहिलो पकाउने शक्ति माथिल्लो सातौँ भाँडाबाट सुरु हुन्छ। प्रत्येक १२ वर्षमा मूर्तिहरू बदलीन्छन् र यस क्रममा ‘ब्रह्म पदार्थ’ नयाँ मूर्तिमा स्थानान्तरण हुन्छ, जसको रहस्य अझै अज्ञात छ। मन्दिरमा केवल सनातनी हिन्दू धर्मावलम्बीलाई मात्र प्रवेश अनुमति छ। यही कारण पूर्व प्रधानमन्त्री इन्दिरा गान्धीलाई समेत प्रवेश दिइएको थिएन। पुरीस्थित जगन्नाथ धाम आज पनि आस्था, रहस्य र इतिहासको अद्भुत संगमका रूपमा विश्वभर परिचित छ। यहाँ भारत नेपालका साथै संसारका धेरै देशबाट प्रत्येक बर्ष लाखौं मानिस दर्शन गर्न जाने गर्दछन् । स्थान र विस्तार स्थान: मन्दिर श्रीक्षेत्र पुरीमा अवस्थित छ, जुन बंगालको खाडीको किनारमा बसेको छ। परिसर: मन्दिरको सम्पूर्ण परिसर करिब ४,००,००० वर्ग फिट (३७,००० वर्ग मिटर) क्षेत्रमा फैलिएको छ र यो एक अग्लो पर्खालले घेरेको छ। पर्खालहरू: परिसर दुईवटा प्रमुख पर्खालले घेरिएको छ: बाहिरी पर्खाललाई ‘मेघनाद पचेरी’ र भित्री पर्खाललाई ‘कूर्म बेधा’ भनिन्छ। मन्दिरको संरचना: मुख्य मन्दिर: मुख्य मन्दिर (रेखा देउला) वक्राकार शैलीमा बनेको छ र यो करिब ६५ मिटर (२१४ फिट) अग्लो पत्थरको जगमा निर्मित छ। नीलचक्र: मुख्य मन्दिरको शिखरमा अष्टधातुबाट बनेको आठ तील भएको चक्र छ, जसलाई नीलचक्र भनिन्छ। यसलाई अत्यन्त पवित्र मानिन्छ। अन्य संरचनाहरू: मुख्य मन्दिरभित्र विभिन्न भागहरू रहेका छन्— देउल (गर्भगृह) मुखशाला नटमण्डप (दर्शक/नृत्य हल) भोगमण्डप (प्रसाद हल) भौगोलिक विशेषताहरू समतल भन्दा डाँडाझैँ: मन्दिरको डिजाइन एउटा डाँडालाई घेरेर बनेका साना टाकुरा र टिलाहरूको समूह जस्तै देखिन्छ, जसका कारण यो निकै अग्लो संरचना जस्तो भान हुन्छ।
माओवादी केन्द्रले आर्थिक उत्पादनको अभियान चलाउने
काठमाडौं , ८ भदौ । नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (माओवादी केन्द्र)अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले पार्टीलाई समाजवादतर्फ रुपान्तरण गर्ने आधार उत्पादन सघर्ष हुने बताएका छन् । आज पार्टी केन्द्रीय कार्यालय पेरिसडाँडामा सम्पन्न आर्थिक उत्पादन विभागको पहिलो बैठक लाई सम्बोधन गर्दै अध्यक्ष प्रचण्डले सो कुरा बताएका हुन् । उनले भने, “हामी समाजवादको यात्रातर्फ जाँदैछौं भने यसको मूल आधार उत्पादन हो। उत्पादन सघर्षमा सिँगो पार्टी केन्द्रित नभइ समाजवाद सम्भव हुँदैन |" अध्यक्ष‘प्रचण्ड’ले पार्टीलाई समाजवादतर्फ रुपान्तरण गर्ने आधार उत्पादन नै हुने भएकाले पार्टीले उत्पादनको नीति अगाडि बढाएको स्पष्ट गरे । अध्यक्ष प्रचण्डले पार्टीका कतिपय नेताहरू दलाल पुँजीवाद, बिचौलिया र चन्दा प्रवृत्तिमा फसिरहेकाले जनतामा पार्टी प्रति को भरोसा कमजोर बनेको उल्लेख गर्दै त्यसलाई तत्काल सच्याउनुपर्ने आवश्यकता औंल्याए। उनले भने, “ हाम्रो पार्टीका कतिपय नेताहरू शान्ति प्रकृयामा आइसकेपछि समाजवादी बन्नुपर्नेमा बिचौलिया टाइपका, दलाल टाइपका बनेका कारण तेस्तो प्रवृत्तिले पार्टीलाई कमजोर बनाइरहेको छ। अब पार्टीका हरेक सदस्यले सोच र शैली दुवैमा आमूल परिवर्तन गर्नैपर्छ।” उनले हेटौंडा महाधिवेशनले लिएको “युद्ध होइन, उत्पादन संघर्ष” भन्ने निर्णय कार्यान्वयनमा ल्याउन नसकिएको स्वीकार गर्दै अब पार्टीले जनतासँग प्रत्यक्ष जोडिन, समुदायमा फर्किन र उत्पादनलाई प्राथमिकतामा राख्न अभियान चलाउने बताए । अध्यक्ष प्रचण्डले कृषि, उद्योग, जडीबुटी, पर्यटनजस्ता स्थानीय सम्भावनामा आधारित आत्मनिर्भर अर्थतन्त्र समाजवादको भ्रूण हुने बताउँदै सहकारी आन्दोलनलाई पनि जनमुखी र समाजवादी मार्गमा अघि बढाउनुपर्नेमा जोड दिए। सरकारमा रहँदा दलाल, नोकरशाही र बिचौलियाका विरूद्व शुसासन, सामाजिक न्याय र समृद्विको लडाई लडेको स्मरण गर्दै अध्यक्ष प्रचण्डले माओवादी केन्द्र र (दलाल, नोकरशाही र बिचौलिया)संगै रहन नसक्ने बताए। उनले भने, “दलाल, नोकरशाही र बिचौलियासँग सम्बन्ध राख्नेहरूलाई माओवादी केन्द्रमा धेरै दिन स्थान छैन। तेस्ता प्रवृति लामो समय माओवादी पार्टीमा रहिरहन सक्दैन । माओवादी केन्द्र नै नेपालको रुपान्तरणकारी समाजवाद निर्माण गर्ने एक मात्र सम्भावना बोकेको पार्टी हो।” पार्टी केन्द्रीय कार्यालय पेरिसडाँडामा सम्पन्न आर्थिक उत्पादन विभागको पहिलो बैठकमा पार्टी उपाध्यक्ष बहादुर पुन ‘पासाङ’ले विभाग र संयन्त्रको अवधारणा र केन्द्रीय सदस्य सरदसिंह भण्डारीले कार्यविधि प्रस्तुत गरे ।
प्रधानमन्त्री ओली र भियतनामकी उप राष्ट्रपति बिच के भयो कुराकानी ?
भियतनामका उपराष्ट्रपति सुआन र प्रधानमन्त्री ओलीबीच भेटवार्ता
मन्त्री प्रदीप पौडलको दबाबमा वीर अस्पतालकी महिला आर्थोपेडिक सर्जनको सरुवा
बिरगञ्जको हैजा नियन्त्रणका लागि रौतहटवाट चिकित्सक टोली प्रस्थान
मिक्लाजुङ अस्पताललाई ल्याब उपलब्ध गराउने स्वास्थ्य मन्त्रीको प्रतिबद्धता
माेरङकाे काल्बुङ्ग झरना आन्तरिक पर्यटकको रोजाइमा
तेह्रथुमको धार्मिक एवंम् पर्यटकीय स्थल मार्गा पोखरी
विनोद भट्टराई तेह्रथुम - तेह्रथुम जिल्ला नेपालको पूर्वी पहाडी भू-भागमा अवस्थित सुन्दर जिल्ला हो। यही जिल्लाको छथर गाउँपालिको प्रमुख धार्मिक तथा पर्यटकिय स्थल मार्गा पोखरी प्राकृतिक, धार्मिक तथा सांस्कृतिक दृष्टिले अत्यन्तै महत्वपूर्ण स्थलको रुपमा स्थापित भएको छ। हरियाली वनजंगलले घेरिएको, सधैं सफा र स्थिर जलस्रोत बोकेको, धार्मिक आस्थाले परिपूर्ण र पर्यटकीय रुपमा प्रचुर सम्भावना भएको यो पोखरी अहिले प्रचार-प्रसारको अभावमा ओझेलमा परेको छ। मार्गा पोखरी छथर गाउँपालिका वडा नं. १ मा पर्छ। आङ्दिमको शिरमा रहेको यो पोखरी कोशी राजमार्ग हुँदै गाडीबाट धनकुटाको सिधुवा बजारदेखि सिधुवा-शुक्रबारे सडकखण्ड हुँदै चारमाने चोक आइपुग्न सकिन्छ। त्यस्तै, छथर गाउँपालिकाको मुख्य केन्द्र शुक्रबारे बजारबाट शुक्रबारे-सिधुवा सडकखण्ड हुँदै चारमाने चोकसम्म करिब ३० मिनेट पैदल हिँडेर वा मोटरसाइकलबाट घुमाउरो कच्ची बाटो हुँदै पोखरीसम्म पुग्न सकिन्छ। पोखरी वरपरको क्षेत्र हरियाली जंगलले ढाकिएको छ, जसले गर्दा वातावरण शान्त, स्वच्छ र शीतल महसुस हुने गर्दछ। पोखरीसम्म पुग्ने यात्रामा पहाडको रमणीय दृश्य, चराचुरुङ्गीको चिरबिर आवाज र चिसो बतासले यात्रालाई अझ सुखद र अविस्मरणिय बनाउँदछ। मार्गा पोखरीको प्राकृतिक विशेषता मार्गा पोखरीको सबैभन्दा उल्लेखनीय पक्ष भनेको यसको पानी कहिल्यै सुक्दैन। वर्षा होस् वा खडेरी, पोखरीमा पानीको सतह स्थिर र शान्त हुन्छ। पोखरीको पानी क्रिस्टलजस्तो सफा हुन्छ र सतहबाट तलसम्म देखिन्छ। स्थानीय जनविश्वास अनुसार यस पोखरीमा झरेका पातहरू एक विशेष किसिमका चराले सफा गर्छन् भन्ने किम्बदन्ती छ। यो पोखरीको आकृति गोलाकारजस्तो छ र वरिपरि सानो सानो झाडी तथा रुखहरू छन्। चारैतिरबाट हरियालीले घेरेको यो पोखरी गर्मी समयमा समेत शितलता प्रदान गर्ने स्थानको रुपमा चिनिन्छ। यहाँ आउने जोकोहीलाई शारीरिक थकान हट्नुका साथै मानसिक शान्ति मिल्ने गर्छ। धार्मिक र सांस्कृतिक महत्व मार्गा पोखरी केवल प्राकृतिक सम्पदा मात्र होइन, यो स्थानले धार्मिक आस्था र परम्परासँग पनि गहिरो सम्बन्ध राख्दछ। यो पोखरी भगवती देवीको बासस्थानको रुपमा मानिन्छ। जनैपूर्णिमाको दिन यहाँ ठूलो मेला लाग्ने गर्छ। टाढा-टाढाबाट भक्तजनहरू यहाँ पूजाआजा गर्न, ब्रत बस्न, भाकल गर्न तथा स्नान गर्न आउँछन्। यो क्षेत्रमा शेर्पा समुदायको बाक्लो बस्ती भएकाले पोखरीको नजिकै पूर्वकै पहिलो मालिङ गुम्बासमेत रहेको छ। शेर्पा समुदायको खानपान संस्कार संस्कृति रीतिरिवाज समेत यस क्षेत्रमा हेर्न पाइने गरेको छ। स्थानीय जनविश्वास अनुसार यस पोखरीमा स्नान गरेमा पापमोचन हुन्छ र सच्चा मनले मागेको वरदान अवश्य पूरा हुन्छ। यसैले धेरै धामी-झाँक्री, साधक तथा साधारण भक्तजनले पनि यहाँ आएर तपस्या, ध्यान र पूजा गर्ने परम्परा रहेको छ। संरक्षण र प्रवर्द्धनको अवस्था पछिल्लो समय गाउँपालिकाको पहलमा पोखरीमा केही पूर्वाधार विकासका कामहरू भएका छन्। पदमार्ग निर्माण, विश्रामस्थल, शौचालय तथा खानेपानीको सुविधा केही हदसम्म उपलब्ध गराइएको छ। पोखरी वरिपरि फोहोर नफाल्नका लागि सचेतना पनि फैलाइएको छ। तर, यथेष्ठ संरक्षण तथा दिगो व्यवस्थापनको खाँचो अझै देखिन्छ। पछिल्लो समय पोखरीको पानी अलिकति घटेको भन्ने स्थानीयको भनाइ छ। यसले गर्दा पर्यावरणीय सन्तुलनमा असर पर्ने सम्भावना छ। पोखरी वरपरका झाडी हटाउने, थप वृक्षारोपण गर्ने, आगन्तुकका लागि व्याख्या केन्द्र बनाउने, धार्मिक मेलाको व्यवस्थापन व्यवस्थित बनाउने जस्ता कार्यहरू तत्काल गर्न आवश्यक छ। पर्यटकीय सम्भावना यो पोखरी केवल धार्मिक दृष्टिले मात्र नभई पर्यटकीय दृष्टिले पनि महत्वपूर्ण सम्भावना बोकेको स्थल हो। पोखरीको वातावरण अत्यन्त रमणीय छ, जसले आन्तरिक र बाह्य पर्यटकलाई आकर्षित गर्न सक्छ। पहाडबाट देखिने रमाइला दृश्य, शान्त वातावरण, प्राकृतिक सौन्दर्य र ऐतिहासिकता मिसिएको यो पर्यटकका लागी स्थान एक आदर्श गन्तव्य बन्न सक्छ। कोशी प्रदेश सरकार र स्थानीय तहले यसलाई पर्यटकीय केन्द्रको रुपमा विकास गर्ने दीर्घकालीन योजना ल्याउन सके यहाँ होमस्टे सञ्चालन, गाइड तालिम, स्थानीय उत्पादनको प्रवर्द्धन, धार्मिक पर्यटनको विकास लगायत विविध कार्यक्रम सञ्चालन गर्न सकिन्छ। यसले स्थानीय अर्थतन्त्रमा सकारात्मक असर पर्दछ। मार्गा पोखरी तेह्रथुम जिल्लाको एक अनुपम पर्यटकीय र धार्मिक स्थल हो। यसको संरक्षण र प्रवद्र्धनले छथर गाउँपालिकाको मात्र नभइ सिंगो जिल्लाको पहिचान निर्माणमा योगदान पुर्याउन सक्छ । यहाँका प्रमुख सुधारका क्षेत्रहरू -स्थायी संरचना (पैदलमार्ग निमार्ण, धर्मशाला, पार्किङ निर्माण -विज्ञापन तथा प्रचारप्रसारको अभाव अन्त्य हुनु पर्दछ। -स्थानीय गाइड तथा होमस्टे व्यवस्थापनको तालिम स्थानीयलाई प्रदान गर्नुपर्ने देखिन्छ। -पर्यावरणीय संरक्षणका लागि बृक्षरोपण, फोहर व्यवस्थापन गर्नुपर्ने देखिन्छ। -वार्षिक मेलालाई व्यवस्थित ढंगले आयोजना गर्ने र गराउने कार्यलाई प्राथमिकता प्रदान गर्नुपर्ने देखिन्छ। मार्गा पोखरी केवल पोखरी मात्र होइन, यो प्राकृतिक वरदान, धार्मिक आस्था र पर्यटन सम्भावनाको त्रिवेणी हो। यसलाई संरक्षित गर्दै विकास गर्ने हो भने छथर गाउँपालिकाको मुख्य आम्दानीको स्रोत बन्नेमा दुईमत छैन। साथै तेह्रथुमको समग्र पहिचान नै पर्यटकिय स्थलको मुख्य केन्द्रको रुपमा प्रस्तुत गर्न सकिन्छ।
‘रोल्पा: टुरिजम् फर पिस’ फोटो प्रदर्शनी सुरु
काठमाडौं, ६ जेठ । ‘रोल्पा: टुरिजम् फर पिस’ फोटो प्रदर्शनी सुरु भएको छ। नयाँ बानेश्वरस्थित एनबी सेन्टरमा रहेको उमोजा कफीमा सोमबारबाट प्रदर्शनी सुरु भएको हो। रोल्पाका धार्मिक, सांस्कृति तथा पर्यटकीयस्थलको प्रवर्द्धन गर्ने उद्देश्यसहित पर्यटन प्रवर्द्धन मञ्च नेपालले आयोजना गरेको प्रदर्शनी पूर्वमन्त्री वर्षमान पुन ‘अनन्त’ले उद्घाटन गरे। पूर्वमन्त्री पुन प्रमुख अतिथि रहेको प्रदर्शनी उद्घाटन समारोहको विशेष अतिथिमा ट्रेकिङ एजेन्सीज् एसोसिएसन अफ नेपाल (टान)का अध्यक्ष सागर पाण्डे रहेका थिए। कार्यक्रममा रोल्पाबाट आएर काठमाडौंमा बसोबार गरिरहेका विभिन्न क्षेत्रमा आबद्ध व्यक्तिहरु तथा कलाकार, पत्रकार, पर्यटनकर्मी, साहित्यकारलगायतको उपस्थित रहेको थियो। प्रदर्शनीमा फोटोपत्रकार पृथ्वी पुन (बल्कुराम)ले खिचेका रोल्पाको कला, संस्कृति, पर्यटन र इतिहास झल्काउने ३० भन्दा बढी फोटोहरु प्रदर्शनीमा राखिएको छ। साहित्यकार सुमन थापा ‘संगम’ले सञ्चालन गरेको उद्घाटन समारोहमा स्वागत मन्तव्यमार्फत वरिष्ठ पर्यटनपत्रकार अमृत भादगाउँलेले फोटो प्रदर्शनीबारे जानकारी दिएका थिए। त्यसपछि सम्बोधन गरेका टानका अध्यक्ष पाण्डे प्रदर्शनी सफलताको शुभकामना दिए। प्रमुख अतिथि पुनले रोल्पा विगतमा ‘राजनीतिक द्धन्द्धको केन्द्र’ भनेर चिनिने गरेकोमा अहिले आर्थिक हिसाबले उत्पादन र प्रवर्द्धको केन्द्रको रुपमा विकास गर्ने कोसिस गरिरहेको उल्लेख गर्दै भने, ‘आर्थिक उत्पादन रोजगारी सिर्जनाको एउटा महोत्वपूर्ण क्षेत्र पर्यटन हो। पर्यटन प्रवर्द्धन गर्ने उद्देश्यले क्षेत्रका फोटो संकलनहरु यहाँ प्रदर्शनीमा आएका छन्। मलाई खुसी लागेको छ।’ पुनले फोटो प्रदर्शनीले रोल्पाको पर्यटन विकासमा टेवा पुग्ने विश्वास व्यक्त गरे। त्यस्तै फोटोपत्रकार बल्कुरामले संघीय राजधानी काठमाडौंमा आफूले खिचेका तस्बिरहरु देखाएर रोल्पाको पर्यटन प्रवर्द्धनमा थप टेवा पुर्याउने अवसर प्राप्त भएकोमा खुसी व्यक्त गरे। उनले उपस्थित सबैलाई धन्यवाद दिँदै एकपटक रोल्पामा घुम्न निम्तोसमेत दिए। प्रदर्शनी आगामी बुधबारसम्म जारी रहनेछ। प्रदर्शनी अवधिभर विभिन्न व्यक्तिहरुको उपस्थितिमा रोल्पाको पर्यटन विकासबारे चर्चा हुने आयोजक पर्यटन प्रवर्द्धन मञ्च नेपालले जानकारी दिएको छ।
‘रोल्पा: टुरिजम् फर पिस’ फोटो प्रदर्शनी हुँदै
काठमाडौं, ४ जेठ। ‘रोल्पा: टुरिजम् फर पिस’ फोटो प्रदर्शनी हुँदैछ। ‘पर्यटन प्रवर्द्धन मञ्च नेपाल’को आयोजनामा यही जेठ ५, ६ र ७ गते काठमाडौंको नयाँ बानेश्वरस्थित एनबी (नयाँ बानेश्वर) सेन्टरमा रहेको उमोजा कफीमा प्रदर्शनी हुन लागेको हो। प्रदर्शनीमा फोटोग्राफर पृथ्वी पुन (बल्कुराम)ले खिचेका रोल्पाको कला, संस्कृति, परम्परा, इतिहास, पर्यटन विकास र प्राकृतिक सौन्दर्यता झल्काउने ३५ वटाभन्दा बढी फोटोहरु रहने पर्यटन प्रवर्द्धन मञ्च नेपालले जनाएको छ। मञ्चका अनुसार रोेल्पाको इतिहास, प्रकृति र सांस्कृतिको उजार गर्दै पर्यटन विकासमा टेवा पुर्याउने उद्देश्यले फोटो प्रदर्शनी गर्न लागिएको हो। फोटो प्रदर्शनीको उद्घाटन जेठ ५ गते सोमबार दिउँसो ३ बजे पूर्वमन्त्री वर्षमान पुनबाट हुनेछ। फोटो प्रदर्शनीको क्रममा रोल्पाका पर्यटकीयस्थलहरुको चर्चा र पर्यटन विकासबारे अन्तरक्रियासमेत हुने फोटोग्राफर पुनले जनाएका छन्। फोटोग्राफर पुन पर्यटन अभियन्ता हुन्। रोल्पाको सुनछहरी गाउँपालिका वडा नं. ७, डम्फु गाउँका पुन करिब दुई दशकदेखि ग्रामीण पर्यटन विकास एवम् प्रवद्र्धनमा क्रियाशील छन्। उनले फोटोग्राफी सुरु गरेको एक दशक भयो। उनी विशेषतः प्रकृति, संस्कृति र जीवनशैलीका तस्बिर खिच्छन्। साथै विभिन्न सञ्चार माध्यममा पर्यटनसम्बन्धी लेख–रचना पनि लेख्छन्। उनी पर्यटन प्रवद्र्धन गर्ने उद्देश्यले वृत्तचित्र बनाउँछन्। उनले ‘सुनौलो सुनछहरी’, ‘भिरमौरीको सिकार’, ‘जलजला पर्यटन क्षेत्र’, ‘रोल्पा गुराँस पदयात्रा’, ‘दि बडाचौर’लगायतका वृत्तचित्र निर्माण गरिसकेका छन्। उनले रोल्पाका गन्तव्यहरूमा पर्यटकीय चहलपहल बढाउन हेलिटुरसमेत गराउँदै आएका छन्। रोल्पा सदरमुकाम लिबाङबाट जलजला, कोठेभिर र जेलबाङमा बेलाबेलामा हेलिटुर गराउँछन्। उनी ‘खाम पदमार्ग’का परिकल्पनाकार हुन्। रोल्पाको जेलबाङ गाम हुँदै पूर्वी रुकुमको चौंरीखर्क, पेल्मा भएर मैकोटसम्म जोड्ने पदमार्गलाई उनले ‘खाम पदमार्ग’ नामकरण गरेका छन्। उनी ‘गुरिल्ला म्याराथन’का परिकल्पनाकार पनि हुन्। यिनै पर्यटन विकास र प्रवर्द्धनमा सक्रिय पुनले संघीय राजधानीमा फोटो प्रदर्शनी गर्न लागेका हुन्।
पर्यटन आगामनमा कीर्तिमान, अप्रिलमा मात्रै १ लाख १६ हजार बढी
काठमाडौं, २२ बैशाख । गत अप्रिल २०२५ मा १ लाख १६ हजार ४९० अन्तर्राष्ट्रिय पर्यटकले नेपाल भ्रमण गरेका छन् । नेपालको पर्यटन इतिहासमा सबैभन्दा राम्रो अप्रिल महिना भएको नेपाल पर्यटन बोर्डले जनाएको छ। जुन कोभिड महामारी पछि अप्रिलमा आएका पर्यटनको संख्या १०६.५ प्रतिशत बढी भएको बोर्डको दावी छ । ‘पूर्व महामारी स्तरमा पुगेका छौं, बलियो रिकभरी र नेपालमा बढ्दो विश्वव्यापी चासो बढेको देखिएको छ,’ बोर्डका सिइयो दिपकराज जोशीले भने, ‘पर्यटनमा यो खालको उल्लेख्य वृद्धि नेपालको स्थायी आकर्षण र पर्यटन सम्भाव्यताको प्रमाण हो।’ बोर्डका अनुसार सबैभन्दा बढी छिमेकी मुलुक भारतवाट नेपाल भ्रमण भएको छ भने दोस्रो स्थानमा अमेरिका रहेको छ । जसअनुसार अप्रिल महिनामा दक्षिण छिमेकी मुलुक भारतवाट मात्रै २५ हजार ९३३, अमेरिकावाट १० हजार ५३ जनाले भ्रमण गरेका छन् । साथै, उत्तरी छिमेकी मुलुकवाट ९ हजार ३७ पर्यटक नेपाल आएका छन भने बेलायत र बंगालादेशबाट क्रमशः ६ हजार ७ सय ३८ र ५ हजार ३ सय ९८ जनाले नेपाल भ्रमण गरेका छन् । पर्यटन बोर्डका अनुसार गत जनवरी देखी अप्रिलसम्म ४ लाख १५ हजार ४८ जना बिभिन्न देशका पर्यटक नेपाल भित्रिएका छन ।
उखु किसान आन्दोलनमा लोसपाको ऐक्यबद्वता
प्रधानमन्त्री ओली आज सुख्खाग्रस्त मधेस आउँदै
खाध मल वितरणमा अनियमितताको आरोप, किसान आन्दोलित
सर्वोच्चको आदेश सच्याउन बाराका नेताको माग
महोत्तरीमा भन्सार छली गरेर ल्याइएको सामन बरामद
स्थानिय तह निर्वाचन सकिए लगत्तै धमाधम प्रदेश सभा बैठक
सर्वोच्चको निर्णय विरुद्ध माइतीघरमा प्रदर्शन
बारामा दुई ट्रक एक आपसमा ठोक्किएर दुर्घटना, एक ट्रक जलेर नष्ट
महोत्तरीमा एचआईभी संक्रमितको संख्या बढ्दो, एकै वर्षमा ७ जनाको मृत्यु
सर्वोच्च अदालतले रोक लगाएको निजगढ विमानस्थल बजेटमा समेटियो
लागुपदार्थ दुर्व्यसन नियन्त्रण र न्युनिकरण गर्न युवा अभियान
प्रेस युनियनको समानन्तर भेला सुरु, महाधिवेसनको अलग्गै मिति तोक्ने
बालेन शाहको बिजय जुलुस जारी, भन्छन– काठमाडौंलाई विश्वकै नमुना सहर बनाउँछु
अपडेट: प्रेस युनियनको अपडेट भेला जारी, पुर्व महासचिव देखी कांग्रेस केन्द्रिय सदस्यसमेत उपस्थित
जिसस रसुवा नेतृत्वका लागि कांग्रेस र एमालेको बराबर मतदाता
रसुवामा चोरको बिगबिगी, जनमानसमा त्रास
स्थानिय तह निर्वाचन सकिए लगत्तै धमाधम प्रदेश सभा बैठक
संविधानको मर्म र भावनालाई आत्मसात गर्दै समृद्ध राष्ट्रको निर्माण गर्नु सबैको दायित्व : बागमती प्रदेश प्रमुख शर्मा
बागमती प्रदेशमा मनाइयो गणतन्त्र दिवस
मर्स्याङ्दी प्रधानमन्त्री रोजगार कार्यक्रमबाट २ हजार ३ सय युवाले पाए रोजगारी
स्थानिय तह निर्वाचन सकिए लगत्तै धमाधम प्रदेश सभा बैठक
घरघरमै सामाजिक सुरक्षा भत्ता वितरण गर्ने मध्यनेपाल–१० का अध्यक्षको प्रतिबद्धता
लमजुङका सामुदायिक र निजी विद्यालयमा पाठ्यपुस्तक अभाव
जहाज सम्पर्कविहीन अपडेटः म्याग्दी कटेर धवलागिरीतर्फ मोडिएको थियो
लमजुङको मध्यनेपालमा ट्रिपर दुर्घटना, चार जनाको घटनास्थलमै मृत्यु
ट्रिपर दुर्घटना अपडेट : चारै जनाको पहिचान खुल्यो
लमजुङ कारागारका आठ कैदीलाई आममाफी
स्थानिय तह निर्वाचन सकिए लगत्तै धमाधम प्रदेश सभा बैठक
लुम्बिनी प्रदेशको गणतन्त्र दिवस समारोहमा अधिकांश मन्त्रीहरु अनुपस्थित, प्रमुख अतिथी नै गएनन्
राजीनामा दिएर चुनाव लडे, हारेपछि निवेदनको भरमै फेरि नियुक्ति
सांस्कृतिक कार्यक्रम हेरेर फर्किँदा अपहरण, अपहरणपछि सामूहिक बलात्कार
लुम्बिनीमा विद्युतीय सवारी सञ्चालनमा ल्याउने तयारी
लुम्बिनीमा पर्यटक बढ्दै, मोदी आएपछि २ सातामै १२ हजार ७ सय ७० भारतिय पर्यटक आए
लुम्बिनी प्रदेश सरकारको नीति कार्यक्रम आज, कृषिलाई प्राथमिकता
लुम्बिनी प्रदेशको नीति कार्यक्रम- स्थायी राजधानी व्यवस्थापनलाई गौरवको आयोजना घोषणा
स्थानिय तह निर्वाचन सकिए लगत्तै धमाधम प्रदेश सभा बैठक
कर्णालीको भाग्य फेर्ने रारा अर्थात महेन्द्र ताल
संघीय बजेटले कर्णाली राजमार्ग र जुम्ला स्वास्थ्य प्रतिष्ठानलाई उपेक्षा गरेकाे आराेप
जनआस्था विनाको न्यायपालिका सफल हुँदैन : प्रधानन्यायाधीश कार्की
माधव नेपाल भन्छन्- प्रदेश र संघीय निर्वाचनसम्म गठबन्धन कायमै रहन्छ
खेतीपातीको सिजनका बेला कर्णालीमा रासायनिक मल अभाव
रैथानेबाली प्रवर्द्धनका लागिभन्दै तेस्रो जुम्ला महोत्सव आयोजना गरिने
बाढीले बगाएको १६ हेक्टर मार्सीधान फल्ने खेतको कुलो निर्माण
स्थानिय तह निर्वाचन सकिए लगत्तै धमाधम प्रदेश सभा बैठक
डडेल्धुराको आलिताल गाउँपालिका भवनमा आगलागी
जिसस बैतडीमा सत्तारुढ गठबन्धन विजयी
अछाम घटना : युवकको शव आफन्तले बुझे, किटानी परेका १३ जनाविरुद्ध जाहेरी
जुवा खालबाट ८६ हजार नगदसहित पाँच जना पक्राउ
ढुंगाडस्थित भत्केको झोलुङ्गे पुल खोलिँदै, अर्को कहिले बन्ने ठेगान छैन
यस्ता छन् सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारका बजेटका प्राथमिकता
कैलालीका किसानको गुनासो- बर्खा आयो, मल आएन
इजरायली हमलामा हुथी प्रधानमन्त्रीको मृत्यु, अन्य मन्त्री पनि मारिएको दावी
४० देशवाट तेल आयात गर्ने भारतले निर्यात चाँही कुन कुन देशमा गर्छ ? जान्नुहोस्
नयाँ दिल्ली, १४ भदौं । रुसबाट कच्चा तेल किनेको भन्दै अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले भारतमाथी ५० प्रतिशत कर लगाएका छन् । भारतको तर्फबाट कडा जवाफ दिँदै विदेशमन्त्री एस जयशंकरले भारतबाट तेल किन्दा कसैलाई कुनै समस्या छ भने चिन्ता लिन आवाश्यक नभएको र यो उनीहरूको समस्या भएको जवाफ दिएका छन् । र, भारतले पनि आफ्नो देशमा उत्पादित तेल कुनै पनि देशलाई तेल किन्न बाध्य पार्न नसकिँने जनाइसकेको अवस्था छ । खासमा भारत विश्वको तेस्रो तेल आयातकर्ता र निर्यातकर्ता देश हो। तथ्याङ्कले देखाउँछ कि भारतले आफ्नो आवश्यकताको ८५ प्रतिशतसम्म अन्य देशबाट आयात गर्छ। भारतले विश्वका ४० देशबाट तेल आयात गर्छ र त्यहाँबाट विभिन्न प्रकारका पेट्रोलियम पदार्थ उत्पादन गर्छ, जसले देशको अर्थतन्त्रलाई टेवा पु¥याउन मद्दत गरेको छ। भारतमा कच्चा तेलको उत्पादन निकै कम छ । देशका कतिपय ठाउँमा तेल पाइन्छ । जस्तो कि यसमा असम, पश्चिमी अपतटीय र राजस्थान, गुजरात, मुम्बई हाई र कृष्णा गोदावरी बेसिन समावेश छ। तर, भारतका धेरै भागमा तेलको ठूलो भण्डार रहेको अध्ययनले देखाएको छ । जसको खोजी अझै पनि भइ नै रहेको छ । भारतले तेल किन्ने विश्वका ४० देशमध्ये रुस शीर्ष स्थानमा छ । भारतले सन् २०२४ देखि रुससँग तेलको व्यापार बढाएको छ । वाणिज्य मन्त्रालयको तथ्यांकअनुसार गत वर्षको डिसेम्बरमा रुस भारतलाई सबैभन्दा बढी तेल निर्यात गर्ने देश थियो । देशमा आयात हुने कच्चा तेलको करिब एक तिहाइ रुसबाट आएको थियो। रूसबाट कच्चा तेलको आपूर्ति दर वार्षिक रूपमा २५ प्रतिशत बढेर ३.९२ बिलियन अमेरिकी डलर पुगेको छ। तथ्यांकअनुसार रुसबाट कच्चा तेल आयात गत वर्ष नोभेम्बरमा ३.६१ अर्ब डलरको तुलनामा ८ प्रतिशतले बढेर १०.५ अर्ब डलर पुगिसकेको छ । भारतले यस बाहेक साउदी अरेबिया, संयुक्त अरब इमिरेट्स, अमेरिका, कुवेत, नाइजेरिया, मेक्सिको र ओमान, ब्राजिल, क्यानडा, गुयाना र सुरिनामवाट भारतलाई तेल आयात गर्छ । अब प्रश्न उठ्छ कि भारतले ४० देशबाट कच्चा तेल आयात गरेपछि के गर्छ ? भारतले तेल कच्चा तेल आयात गरे पनि यसलाई प्रशोधन गरेर पेट्रोलियम पदार्थको रूपमा अन्य देशलाई बिक्री गर्ने गर्छ। अर्थात् कच्चा तेल प्रशोधन र प्रशोधन गरेपछि अन्य देशमा निर्यात गर्छ । भारतले विश्वका धेरै देशलाई पेट्रोलियम पदार्थ निर्यात गर्छ। जसमा अमेरिका, सिंगापुर, अष्ट्रेलिया, नेदरल्याण्ड्स, अष्ट्रेलिया, युरोपेली देश र दक्षिण अफ्रिका पर्छन् । भारतबाट प्रशोधित तेल खरिद गर्नेमा युरोपेली देश शीर्ष स्थानमा रहेका छन्। भारतले कच्चा तेललाई परिष्कृत गर्दछ र विभिन्न क्षेत्रमा प्रयोग हुने उत्पादनहरू तयार गर्दछ। यसमा उच्च गतिको डिजेल, पेट्रोल (मोटर स्पिरिट), इन्धन तेल, हवाई टर्बाइन इन्धन र मट्टितेल समावेश रहेका छन् । यी पेट्रोलियम उत्पादनहरू दैनिक जीवन र यातायातमा प्रयोग गरिन्छ। यसबाहेक, तिनीहरूले बिजुली उत्पादन, विमान, सैन्य वाहन र पनडुब्बीमा पनि प्रयोग भइरहेका छन् ।
ग्रिसका महिला भलिबल खेलाडी इभान्जेलिया चान्टाभा नेपालमा, कर्णाली यशभिसबाट खेल्ने
नेपाली महिला टोलीले घरेलु टोली भुटानसँग भिडदैँ
काठमाडौं, १५ भदौं । नेपाली महिला टोलीले आज घरेलु टोली भुटानसँग प्रतिस्पर्धा गर्दैछ । भूटानमा जारी साफ–१७ महिला च्याम्पियनसिपमा आफ्नो अन्तिम खेलमा नेपालले आइतबार घरेलु टोलीसँग खेल्न् लागिरहेको हो । सो खेल नेपाली समयअनुसार साँझ ५ः४५ वाट सुरू हुनेछ । सो खेलमा भारतले एक खेल अगावै उपाधि हासिल गरिसकेको छ भने जससँगै नेपाल र भूटान प्रतियोगिताबाट बाहिरि सकेका छन् । यो खेल औपचारिकताका लागि मात्र हुनेछ । प्रतियोगितामा अपराजित रहेको भारतले पाँच खेलमा १५ अङ्क जोडेर उपाधि जितेको हो भने दोस्रो स्थानमा रहेको बङ्गलादेशको समान पाँच खेलबाट १० अङ्क जोडन सफल भएको छ। नेपालको पाँच खेलमा तीन अङ्क र समान खेलमा भूटानको एक अङ्क रहेको छ । आजै भारत र बंगलादेश बिच पनि प्रतिस्पर्धा हुदैँछ ।
रियालको विजयी यात्रा जारी, मायाेर्काबिरूद्द २-१ काे जीत
काठमाडौं, १५ भदौं । रियाल मड्रिडले स्पेनिस ला लिगामा आफ्नो विजयी यात्रालाई लगातार तेस्रो खेलसम्म पनि कायम राखेको छ। शनिबार रियालले मायोर्काविरुद्ध २–१ को पुनरागमन जित निकाल्यो । स्यान्टियागो बर्नाबेउमा घरेलु टोली रियाललाई जित दिलाउन आर्दा गुलर र भिनिसियस जुनियरले गोल गरे । मायोर्काका लागि वेदत मुरिकीले गोल गरे । खेलको १८औं मिनेटमा मुरिकीको गोलमार्फत मायोर्काले अग्रता लिएको थियो । ३७औं मिनेटमा गुलरले रियाललाई बराबरीमा ल्याए । त्यसको एक मिनेटपछि नै जुनियरले रियाललाई २–१ ले अगाडि बढाएका थिए । जितसँगै तीन खेलमा ९ अंक जोडेको रियाल शीर्षस्थानमा उक्लिएको छ । पराजित मायोर्का समान खेलबाट एक अंकका साथ १८औं स्थानमा छ ।
परराष्ट्र मन्त्री साउँद र भारतीय बिदेश मन्त्री बिचमा भेटबार्ता
काठमाडाैं, १९ पुस । पराराष्ट्र मन्त्री एनपी साउँद र भारतीय बिदेश मन्त्री बिचमा भेटबार्ता भएकाे छ । दरबारमार्गस्थित हाेटल याक एन्ड यतीमा दुइ समकक्षीका बिचमा भेटबार्ता भएकाे हाे ।
शुन्य समयमा बोल्दै सांसदहरु
शुन्य समयमा बोल्दै सांसदहरु
पञ्चायतकालदेखिका प्रधानमन्त्रीको सम्पत्ति छानबिन हुनुपर्यो : प्रेम सुवाल
पञ्चायतकालदेखिका प्रधानमन्त्रीको सम्पत्ति छानबिन हुनुपर्यो : प्रेम सुवाल
नेपालको अर्थतन्त्र उच्च घरानाहरुको नियन्त्रणमा फसेको छः मेटमणि चौधरी
नेपालको अर्थतन्त्र उच्च घरानाहरुको नियन्त्रणमा फसेको छः मेटमणि चौधरी
